انواع سیمان های موجود در بازار
جولای 1, 2023
آشنایی با انواع افزودنی های بتن در صنعت ساختمان
جولای 13, 2023
نور مرئی با طول موجی تقریبی بین 380 تا 740 نانومتر ، یک تابش الکترومغناطیسی حاوی فوتون بوده که برای چشم انسان و سایر موجودات قابل روئیت می باشد . نور از همان ابتدا و دوران ماقبل تاریخ برای بشر دارای اهمیت ویژه ای بوده و به عنوان یک عنصر مقدس و باارزش و سمبلی از پاکی مقابل تاریکی و جهل قابل احترام بود .
اهمیت نورپردازی در معماری:
یکی از موضوعاتی که در زیبایی یک ساختمان نقش بسیار پر رنگی را ایفا می کند هنر نورپردازی می باشد . نور از گذشته های دور و از معماری های سنتی و کلاسیک تا به امروز در معماری های مدرن و نوین هنوز جایگاه ویژه ی خود را حفظ کرده است . نور از نظر دیداری به فضا وسعت می بخشد و در کنار مصالح ساختمانی نظیر سنگ ، آجر ، بتن اکسپوز و ... نمود پیدا می کند و مرزها و منطقه ها را تعریف می کند . در معماری ابداع یک فضای رویایی و برجسته تنها توسط نور امکان پذیر است و با نور است که می توان به فضا روح بخشید ، از این رو نور و معماری رابطه ی تنگاتنگی با هم داشته و مکمل همدیگر هستند . چنانچه نور به طور یکنواخت در تمام فضا پخش شود نوعی حالت خنثی به وجود می آورد در حالی که وجود سایه روشن و چین شکن در تابش نور فضا را بسیار چشم نواز و آرامش بخش می نماید .
نورپردازی در معماری سنتی ایرانی:
در معماری سنتی ایرانی به ویژه بناهای مذهبی استفاده از نور های طبیعی جزء جدایی ناپذیر و یکی از موثرترین عوامل در شکل گیری بافت سنتی به شمار می رفت که علاوه بر زیبایی ظاهری از لحاظ باطنی نیز حرکت به سوی حقیقت کمال و جنبه عرفانی داشت . استفاده از شیشه از جمله موارد مهمی است که نور را به فضای داخلی ساختمان آورده و بین ساختمان و محیط بیرون از آن ارتباط برقرار می کند .
استفاده از پنجره های مشبک با شیشه های رنگی ، گلجام ها ، ارسی ها با شیشه های رنگی ، نورگیرها ، روزنه ها همگی جزء عناصر مهم معماری سنتی ایرانی به منظور تامین نور مورد نیاز و نورپردازی فضای داخلی بناها محسوب می شدند . انعکاس نور در چین و شکن های معماری سنتی سایه روشن های چشم نوازی را به رخ بیننده می کشند که متاسفانه در معماری های نوین بخش باطنی آن از بین رفته است . از جمله ویژگی های بارز نورپردازی در معماری سنتی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
تأکید بر جزئیات معماری: در معماری سنتی، نورپردازی به‌گونه‌ای طراحی می‌شود که جزئیات زیبا و دست‌ساز بناها، مانند نقش و نگارهای دیواری و سقف‌ها، به‌خوبی دیده شوند.
-
ایجاد حس مکان و هویت: نورپردازی مناسب می‌تواند به ایجاد حس مکان و هویت فرهنگی کمک کند. در معماری سنتی، نورپردازی به‌گونه‌ای طراحی می‌شود که فضاهایی با ارزش تاریخی و فرهنگی به‌خوبی نمایش داده شوند.
-
کارکرد و عملکرد فضاها: در معماری سنتی، نور طبیعی نقش مهمی دارد و طراحی به‌گونه‌ای انجام می‌شود که نور طبیعی به بهترین شکل وارد فضا شود. استفاده از پنجره‌ها، نورگیرها و آینه‌ها به افزایش روشنایی طبیعی کمک می‌کند.
-
تأثیرات اقلیمی و محیطی: در معماری سنتی، نورپردازی به‌گونه‌ای طراحی می‌شود که با شرایط اقلیمی و محیطی سازگار باشد. استفاده از مواد طبیعی و تکنیک‌های سنتی به بهره‌گیری بهتر از نور طبیعی کمک می‌کند.
پیشنهاد مطالعه: معماری پارامتریک چیست؟
نورپردازی در معماری مدرن:
در معماری نوین استفاده از نور طبیعی بسیار کاهش یافته و جای خود را به نور پردازی های مصنوعی داده است که علاوه بر مصرف انرژی بر سلامت روح و روان افراد نیز تاثیر گذاشته است . در معماری مدرن نگرش انسان به نور تغییر یافته و جنبه تقدس آن از بین رفته و به عنوان یک عنصر کاربردی نگاه می کند . در معماری سنتی نور باعث تمرکز بود اما در معماری مدرن نور باعث تفرق می شود . امروزه استفاده از ابزارهای پیش ساخته ای نظیر جی اف ار سی ، در محرابی ها ، مغربی ها ، قاب های پنجره ، سرایی و نرده ها ، قرنیزها ، لبه های نور مخفی و... بسیار محبوب و رایج می باشد . مهمترین ویژگی های نورپردازی های مدرن به شرح زیر می باشند:
-
زیبایی‌شناسی و جلوه‌های بصری: در معماری مدرن، نورپردازی به‌عنوان یک عنصر طراحی استفاده می‌شود تا جلوه‌های بصری خاصی را ایجاد کند. نورپردازی می‌تواند با ایجاد کنتراست‌ها و سایه‌ها، جلوه‌های سه‌بعدی و دینامیکی به فضا ببخشد.
-
انعطاف‌پذیری و کنترل: با پیشرفت تکنولوژی، نورپردازی مدرن امکان کنترل دقیق‌تر بر نور را فراهم می‌کند. استفاده از سیستم‌های نورپردازی هوشمند و قابل تنظیم به کاربران اجازه می‌دهد تا شدت و رنگ نور را بر اساس نیاز و موقعیت تغییر دهند.
-
صرفه‌جویی در انرژی: استفاده از نورپردازی LED و سیستم‌های هوشمند به صرفه‌جویی در مصرف انرژی کمک می‌کند. این امر در معماری مدرن به دلیل توجه به پایداری و کاهش مصرف انرژی بسیار مهم است.
-
تأثیر روانشناختی: نورپردازی می‌تواند تأثیر مستقیمی بر روحیه و احساسات افراد داشته باشد. نور مناسب می‌تواند احساس آرامش، شادابی یا تمرکز را در فضا ایجاد کند.
پیشنهاد مطالعه: معماری بروتالیسم چیست؟
انواع نورپردازی در معماری را می توان به شرح زیر دسته بندی کرد :
- نورپردازی عمومی: مهمترین نوع نورپردازی است و به نور ملایمی اطلاق می شود که تمام فضا را پوشش داده و برای انجام عملکردهای عمومی نظیر راه رفتن و دیدن اشیاء لازم است .
- نور پردازی وظیفه ای : نور متمرکزتر و بیشتری نسبت به نور عمومی به ما می دهد و به آن نور اداری نیز می گویند که جهت انجام کارهایی نظیر مطالعه ، آشپزی ، خیاطی و ... مورد نیاز می باشد .
- نورپردازی تاکیدی : نورهای بسیار متمرکزی هستند که هدفشان تمرکز و توجه روی یک نقطه کانونی می باشد .
پیشنهاد مطالعه: ابزار پیش ساخته پلی یورتان متریالی عالی جهت اجرای نورپردازی های مدرن و کلاسیک
