بتن یکی از قدیمی ترین و پرکاربردترین مصالح ساختمانی است که در صنعت ساخت و ساز بسیار مورد استفاده قرار می گیرد . بیشترین و مهمترین علل به کارگیری بتن جهت تقویت مقاومت بنا و استحکام و صرفه اقتصادی آن می باشد . پیشینه ی استفاده از بتن به رومیان باستان و مصریان قدیم می رسد .
در حالت عادی بتن ماده ای سیال و رونده می باشد که با گذشت زمان تبدیل به متریالی سفت و مقاوم می شود . از بتن جهت اجرای فونداسیون بتنی ، در جاده سازی ، شهر سازی ، محوطه سازی ، ساخت پیاده روها ، پل سازی ، ساخت تونل و ... استفاده می شود . به طور کلی عواملی نظیر دوام و طول عمر بالا ، انعطاف پذیری و شکل پذیری راحت ، مقاومت در برابر حرارت و فشار بسیار زیاد ، در دسترس بودن دلایلی هستند که باعث شده اند بتن در صنعت ساخت و ساز بسیار پرکاربرد باشد. امروزه از بتن علاوه بر ایجاد استحکام در سازه ها در معماری نوین ساختمان سازی جهت اجرای سبک های مینیمال و ساده در دکوراسیون داخلی و خارجی ساختمان نیز استفاده می شود که به تفصیل در صفحه بتن اکسپوز به آن پرداخته شده است .
1- بتن معمولی : این بتن از ترکیب آب و سیمان و سنگدانه تشکیل شده است و دارای مقاومت معمولی می باشد .
2- بتن سبک : در تولید این بتن از سنگدانه های سبک تری نسبت به بتن سنگین استفاده می شود .
3- بتن متخلل : این بتن دارای خلل فرج بوده و قابلیت انتقال آب و هوا را از روزنه های خود دارد . بتن گازی نمونه ای از این نوع بتن ها می باشد .
4- بتن پاششی : این بتن ها با استفاده از نازل به محل مورد نظر پاشیده می شوند .
5- بتن هوازا : با استفاده از افزودنی های هوازا به داخل این نوع بتن هوا وارد می کنند .
6- بتن آهکی : در این بتن به جای سیمان از آهک استفاده می شود و در ساخت گنبد ها و کف سازی کاربرد دارند .
7- بتن پلیمری : در این بتن به جای سیمان از مواد پلیمری استفاده می شود که باعث می شود حجم حباب های داخل بتن کاهش پیدا کرده و در نتیجه مقاومت و چگالی آن افزایش می یابد .
8- بتن با عملکرد بالا : این بتن از مقاومت و دوام و پایداری بسیار بالایی برخوردار است و به راحتی قابل جای گذاری بوده و گیرش آن سریع می باشد .
9- بتن خود متراکم : این بتن به دلیل این که به اندازه کافی روان بوده و به تمامی منافذ نفوذ می کند ، دیگر نیازی به ویبره ندارد .
10- بتن با مقاومت بالا : در تهیه این بتن از سنگدانه های با کیفیت بالاتر استفاده شده و نسبت آب به سیمان نیز کمتر می باشد . همچنین از مواد افزودنی در تهیه آن استفاده می شود . همه ی این موارد باعث افزایش مقاومت به بالای 40 مگا پاسکال شده است .
11- بتن آرمه : این بتن متداولترین بتن در صنعت ساخت و ساز می باشد که با الیاف فیبری یا میلگرد تقویت شده اند . تقویت کننده های فولادی به شکل میلگرد داخل بتن قرار گرفته و باعث تقویت و افزایش استحکام بتن می شوند .
12- بتن مگر : نوعی بتن با عیار پایین سیمان است که بیشتر برای آماده سازی بستر خاکبرداری استفاده می شود .
13- بتن شیشه ای : این بتن از شیشه های بازیافتی ساخته می شود و به عنوان بتن دکوراتیو کاربرد دارد .
14- بتن آماده : ترکیب آب و سیمان و به همراه سنگدانه های ریز و درشت است که در واقع همان ملات است .
15- بتن غلطکی : از این بتن در پروژه های بزرگ ساخت و ساز وبه کمک ماشین آلات سنگین استفاده می شود.
ترک خوردن بتن
یکی از دغدغه های مهم پیمانکاران در بتن ریزی ایجاد ترک در بتن در مراحل مختلف انجام عملیات می باشد . شایع ترین ترک خوردگی ها را عموما به صورت ترک در بتن سقف ، ترک در بتن فونداسیون ، ترک در بتن کف مشاهده می کنیم که ممکن است سطحی یا عمیق باشند . این ترک خوردگی ها ممکن است در همان دقایق اولیه بتن ریزی ، یا چند ساعت و یا چند روز بعد از بتن ریزی ظاهر شوند و برخی از ترک خوردگی ها هم ممکن است بعد از گذشت سال ها بروز نماید .
1- تغییرات دمایی که ممکن است به دلیل آتش سوزی ، تغییرات دما در طول شبانه روز ، تغییرات دمایی ناشی از هیدراسیون یا عبور تاسیسات گرمایشی و سرمایشی باشد .
2- فشار ناشی از مواردی نظیر زلزله ، بارگذاری ثقلی و ... به علت آن که مقاومت کششی بتن بسیار کمتر از مقاومت فشاری بتن می باشد می تواند باعث ترک خوردگی در بتن شود .
3- اشکالاتی که در هنگام عملیات بتن ریزی ممکن است حادث شود . مثلا بتن ریزی در هوای گرم که باعث افزایش تبخیر سطحی و در نتیجه افزایش سرعت خشک شدن بتن می شود و همچنین با افزایش حجم حباب در بتن باعث ایجاد ترک در بتن می گردد .
4- ترک خوردگی ناشی از جابه جایی میلگرد که بسیار شایع بود و در همان دقایق ابتدایی اتفاق می افتد. به خاطر این که با بتن ریزی میله گردها حالت کششی پیدا کرده و دوباره به حالت خود بر می گردند که همین فشار مضاعف باعث ایجاد ترک در بتن می شود . جهت جلوگیری از این گونه ترک ها باید بتن به آرامی روی میلگرد ریخته شود .
5- یکی دیگر از علل رایج ترک خوردگی بتن که در ساعات اولیه حادث می شود ته نشین شدن سنگ دانه ها در بتن و بالا آمدن سیمان یا شیره بتن است . که علت آن مناسب نبودن قطر شیلنگ ویبراتوری است که ویبره کردن بتن توسط آن می شود . که جهت جلوگیری از این ترک خوردگی از دوده های سیلیسی یا سنگدانه های سیلیسی استفاده می کنند .
از بتن در اجرای انواع سبک های معماری از معماری کلاسیک و نمای رومی گرفته تا در مصالح مورد استفاده در معماری های نوین و مینیمال از جمله جی اف ار سی استفاده می شود .