در مقاله معماری پارامتریک چیست؟ به تفصیل در رابطه با این سبک مدرن از معماری صحبت کردیم. امروز قصد داریم در مورد یکی دیگر از سبک های نوین در معماری اطلاعاتی را ارائه نماییم. پس پیشنهاد می کنیم تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
بروتالیسم یا زبره کاری یک سبک معماری است که در دهه 1950 و 1960 محبوبیت یافت. استفاده از مواد خام و بتن زبره و بدون روکش برای نمای ساختمان ها، ظاهر زبر و خشن با جزئیات آشکار ساختاری، طراحی های هندسی ساده و بدون تزئینات زائد، ایجاد فضاهای داخلی بزرگ و باز از مشخصات اصلی این سبک به شمار می روند.
این سبک معماری در زمان خود به دلیل ظاهر خشن و ساده آن مورد انتقاد قرار می گرفت، اما امروزه به عنوان یک سبک معماری منحصر به فرد و قدرتمند شناخته می شود.
در سبک معماری بروتالیسم ساختمانها با بتن بکر و بدون روکش و دیگر عناصر کاربردی و به عبارتی عریان و عاری از زینت اجرا میشوند. این اصطلاح در سال ۱۹۵۴ در فرانسه و انگلستان برای توصیف این شیوه معماری بکار رفت. یکی از انواع بتن های مدرن و نوین برای اجرای این سبک معماری بتن اکسپوز پیش ساخته هستند.
پیشنهاد مطالعه: بتن اکسپوز چیست؟
ریشه اصلی پیدایش فلسفه و سبک معماری بروتالیسم را میتوان مربوط به حوادث پس از جنگجهانی دوم دانست. پس از سالها جنگ تمام عیار، اقتصاد اروپا به کلی فلج شده بود و استفاده از مصالح معمول ناممکن مینمود. بنابراین تمامی معماران به دنبال مصالح ارزان برای جایگزینی با فلز بودند، که در نهایت جستوجوهایشان به بتن ختم شد.
بتن به عنوان مادهای ارزان و در دسترس، به سبک معماری بروتالیسم شکل داد. این سبک، با استفاده از بتن خام و تأکید بر زبری و خشونت بصری، به دنبال انعکاس واقعیتهای جامعه پس از جنگ بود. بروتالیسم در نهایت به عنوان یک پاسخ معماری به شرایط سخت اقتصادی و اجتماعی آن زمان ظهور کرد. یکی دیگر از انواع بتن های تقویت شده و مدرن مورد استفاده برای این سبک های معماری بتن GFRC است.
پیشنهاد مطالعه: بتن جی اف ار سی چیست؟
اصطلاح بروتالیسم اغلب از کلمه فرانسوی “beton brut” به معنای بتن خام ناشی شده است. بسیاری معمار سوئدی هانس آسپلوند را به خاطر ابداع این اصطلاح هنگام توصیف ویلا گوث، یک ساختمان مسکونی آجری، در سال 1949 میدانند. که در آن او سعی کرد سبک نوظهور را طبقه بندی و تعریف کند. بعداً در سال 1969، او کتابی با عنوان بروتالیسم جدید: اخلاق یا زیباییشناسی؟ منتشر کرد. بیتونی میگوید: «با گذشت زمان، اصطلاح بروتالیسم با جنبش به عنوان یک کل مرتبط شد. معماران بریتانیایی آلیسون و پیتر اسمیتسون را نیز می توان به استفاده گسترده از این نام نسبت داد. در طول دهه 1950، آنها شروع به استفاده از این اصطلاح برای توصیف رویکرد خود به مدرنیسم کردند که نوستالژی سبکهای معماری قبلی و گرایشها به تزیین ساختار را رد میکرد.
بتن عریان را می توان بارزترین نماد سبک بروتالیسم دانست. در این سبک قطعات بتنی به تنهایی به اثر زیبایی می بخشند. ظاهر بکر، سرد و خشن، عدم داشتن تزئینات، عدم تنوع رنگی، استفاده از بتن خام و اکسپوز در نمای بیرونی سازه، سطح ناهموار و مینیمال، داشتن پنجره های کوچک و عناصر مدولار، بدون استفاده از المان های دکوراتیو با فرم هایی در بیشتر اوقات راست گوشه از جمله خصوصیات کلیدی و مهم این سبک می باشند. در این سبک مطالحی همچون فولاد، شیشه، چوب، سنگ، آجر و غیره نیز به کار گرفته می شوند.در واقع همان چیزی که از یک ساختمان دولتی تیره و تار، کتابخانه دانشگاه، گاراژ پارکینگ یا مسکن بلندمرتبه انتظار دارید.
در حالی که Brutalism برای چند دهه بسیار محبوب بود، با گذشت زمان، افکار عمومی شروع به تغییر کرد. Bittoni میگوید: بعضی از افراد این سبک را خیلی سخت و خشن میدانستند. این موضوع، علاوه بر تغییر شرایط اقتصادی و سیاسی، به کاهش محبوبیت آن کمک کرد.
در مجموع دنیا به دو دسته تقسیم شده است کسانی که فکر میکنند ساختمانهای بروتالیستی سازه هایی هستند که باید تخریب شوند و کسانی که این ساختمانهای قدیمی اما نه هنوز تاریخی را شاهکارهای معماری میدانند که باید گرامی بدارند و حفظ کنند. لازم به ذکر است که به دلیل ساخت و ساز بتنی سنگین، ساختمانهای بروتالیستی به سختی قابل بازسازی (و تخریب) هستند.
بتن عنصر اصلی در طراحی بروتالیست است. بتن با رنگ خنثی به خوبی با متریال های و رنگ های گرم مانند چوب، شیشه، آجر و… کنار هم قرار می گیرند. کار کردن با بتن برای طراحان نیز آسان است و آن را در اشکال مختلف و خارق العاده طراحی میکنند و امکان ظاهری ناتمام با بافتهای خشن را فراهم میکنند.
قدمت معماری بروتالیسم در ایران به اندازه اروپا است. سردر دانشگاه تهران اولین نمونه سبک بروتالیسم در ایران می باشد که طراحی آن توسط هوشنگ سیحون در زمان محمدرضا شاه پهلوی انجام شد. طراحی دانشگاه بین المللی شیراز به دست مینورو یاماساکی نمونه دیگری از ابداع این سبک در ایران می باشد.
شاید برایتان جالب باشد که بدانید شهرک اکباتان از برجسته ترین نمونه های سبک بروتالیسم در ایران است. شهرک اکباتان یکی از مدرن ترین شهرک های مسکونی ایران است که می توان آن را نمونه معروف این سبک از معماری در ایران دانست.
موزه معاصر هنرهای تهران در گوشه غربی پارک لاله، پردیس سینمایی پارک ملت، ساختمان وزارت کشور در خیابان فاطمی تهران، برج های اسکان در خیابان میرداماد تهران مثال های دیگری از این سبک معماری محسوب می شوند.
معماران بروتالیسم را دوست دارند زیرا ظاهری بسیار قوی، خشن و ساده دارد. و قدرت بتن خام را به رخ می کشد. مشهورترین معماران بروتالیست عبارتند از چارلز ادوارد ژانرت سوئیسی-فرانسوی، معروف به لوکوربوزیه، پل رودولف متولد کنتاکی، مارسل بروئر اتریشی، معمار ژاپنی کنزو تانگ، ارنو گلدفینگر مجارستانی، دنیس لازدون متولد لندن، معمار اسپانیایی. و وینسسلاو ریشتر معمار کروات.
نمونههای بسیاری از معماری بروتالیستی هنوز در ایالات متحده وجود دارد، از جمله برجهای لیچفیلد که در سال 1963 در پیتسبورگ با طراحی استوانهای برای سه برج مسکونی 22 طبقه برای 2000 دانشجو در دانشگاه پیتسبورگ ساخته شد. این بنا توسط شرکت معماری Deeter and Richtie طراحی شده است و به عنوان اقامتگاه اصلی برای دانشجویان در دانشگاه عمل می کند. ساختمان های نمادین دیگر عبارتند از One Police Plaza در شهر نیویورک در سال 1973، کتابخانه Geisel در سن دیگو و تالار شهر بوستون.
برج ترلیک لندن، که توسط معمار ارنو گلدفینگر طراحی شده است، یک واحد مسکونی 31 طبقه است که در سال 1972 تکمیل شد و اکنون دارای وضعیت برجسته ای است. دیگر ساختمانهای مهم بروتالیسم در لندن شامل گالری هیوارد در سال 1968 و تئاتر ملی (1976) در بانک جنوبی لندن است.
یک نمونه موفق مرکز ملی د لا دانس در خارج از پاریس است که در اصل یک ساختمان اداری در سال 1972 بود. در سال 2003 به یک فضای عمومی و مرکز رقص تبدیل شد.