آشنایی با انواع افزودنی های بتن در صنعت ساختمان

از آن جایی که بتن یکی از اصلی ترین مصالح مورد استفاده در صنعت ساخت و ساز به شمار می آید لذا دقت و توجه در کیفیت آن و تلاش در بهبود عملکرد بتن در میان مهندسان و معماران بسیار مهم و پر اهمیت می باشد . بتن انواع مختلفی دارد که بتن معمولی و ساده ، بتن سبک ، بتن سنگین ، بتن آماده ، بتن پیش ساخته ، بتن مسلح نمونه هایی از این متریال می باشند . بتن اکسپوز نوعی بتن مسلح شده است که به صورت پنل های پیش ساخته تولید می شود و امروز در ساختمان سازی بسیار مورد اسقبال قرار گرفته و توانسته توجه طرفداران سبک های مینیمال و مدرن را به خود جلب کند .

یکی از روش های بالابردن کیفیت بتن ، افزودن مواد مختلفی به نام افزودنی به بتن می باشد . پس افزودنی های بتن موادی هستند به غیر از سیمان ، سنگدانه و آب که با توجه نوع کاربرد بتن به آن اضافه می شوند و منجر به بهینه سازی مخلوط بتن ، افزایش سرعت یا تاخیر مدت زمان گیرش بتن ، افزایش دوام و مقاومت بتن و در کل بهبود فرایند بتن ریزی و کاهش هزینه می شوند . افزودنی های بتن انواع متنوعی داشته که معمولا یا قبل از اختلاط یا در حین اختلاط اضافه می شوند . در ادامه به بررسی پرکاربردترین افزودنی های بتن می پردازیم .

کاهنده آب : یکی از افزودنی های بتن کاهنده آب می باشد که به سه گروه روان کننده ها ، فوق روان کننده ها و ابر روان کننده ها تقسیم می شوند و نقش کاهش آب بتن به میزان 10 تا 25 درصد را در حین اختلاط بر عهده دارند . این امر باعث افزایش چسبندگی بتن و فولاد شده و مقاومت بتن شده و از ترک خوردگی بتن جلوگیری می کند . لیگنوسولفونات های کلسیم ، سدیم و آمونیوم نمونه این از این نوع افزودنی های بتن هستند .
دیرگیر کننده : این نوع افزودنی بتن سرعت گیرش اولیه سیمان را کاهش داده و باعث افزایش سرعت گیرش نهایی بتن می شود . که این امر از ایجاد سوراخ های غیرضروری ، عدم انسجام و پیوستگی سازه ها ، چسبندگی نامناسب سطوح ممانعت می کند . دیرگیر کننده ها در مناطق گرمسیر و همچنین فصول گرم سال که دمای هوا بتن را سفت و سخت می کند کارایی دارد . کلسیم سولفات ها یا گچ ، نشاسته ، نمک های اسیدی و شکر از این نوع افزودنی ها می باشند .
تندگیر کننده : این افزودنی ها باعث افزایش سرعت گیرش اولیه سیمان می شوند و به عنوان ضد یخ بتن نیز شناخته می شوند . تندگیر کننده ها با افزایش سرعت هیدراتاسیون سیمان ، سرعت سخت شدگی بتن را زیاد می کنند . زمان عمل آوری کوتاه تر ، قالب برداری سریع تر در مناطق سردسیر با تندگیرکننده ها امکان پذیر است . کلسیم کلراید ، کلسیم فرمات ، سیلیکا ژل از جمله مواد افزودنی تندگیر کننده می باشند .
حباب ساز بتن : موادی نظیر رزین طبیعی چوب ، نمک های قلیایی ، روغن های حیوانی و گیاهی از جمله این مواد افزودنی بتن محسوب می شوند . این مواد با ایجاد میلیون ها حباب پراکنده در سراسر بتن در افزایش مقاومت و بهبود عملکرد در دوره های ذوب و یخبندان ، جلوگیری از جداشدگی دانه ها ، بهبود مقاومت شیمیایی بتن و کاهش میزان سیمان ، ماسه و آب در بتن نقش دارند .
افزودنی های پوزولانی : این مواد افزودنی به تنهایی قابلیت چسبندگی زیادی نداشته اما وقتی به صورت ذرات بسیار ریز در کنار رطوبت قرار می گیرد باعث کاهش گرمای ناشی از هیدراتاسیون و ترک های حرارتی می شوند . مصرف به اندازه این افزودنی بتن باعث کاهش سرعت و میزان حرارت حاصل از فرایند آبگیری سیمان ، حملات سولفاتی و آب شستگی و کاهش اتفاقاتی نظیر قلیایی شدن سنگدانه ها می شود . از مواد پوزولانی در بتن های چگال استفاده می شود که در ساخت دیوارهای حائل آب مانند سدها ، مخازن آب ها و … کاربرد دارند .